Kto żyw, do żniw!

        Już niebawem żniwa czas zacząć! Aż chce się zakrzyknąć moim ulubionym cytatem: ”jakby kiedy co do czego, kosy wisom nad boiskiem”. Spokojnie, tym razem chodzi o sprawę zbioru rolniczych plonów.

Podglądam dojrzewanie zbożowych łanów. Wiosną cieszy soczysta zieleń liści i z nadzieją wypatruję rodzących się kłosów. Zrazu młodziutkie  i zielone, wesołe, ozdobione delikatnymi wąsatymi wypustkami szybko stają się statecznymi, pełnymi cennego ziarna, złotymi kłosami. Uwielbiam widok dojrzałych łanów zbóż. Wzniesione prosto, stoją w równych szeregach i prężą stwardniałe łodygi. Są dostojne i swym wyglądem oraz skojarzeniem z „chlebem powszednim” we mnie budzą szacunek.             

                          

  Czas na odrobinę samokrytyki. Nie wiem czy historia PRL, a zwłaszcza jej aspekt robotniczo - chłopskiego sojuszu wybaczy, lecz przyznaję: nie żniwowałam aktywnie wespół ze społecznością wiejską! Nie skręcałam słomianych powróseł, nie kaleczyłam stóp o ściernisko i nie stawiałam snopów w kopy. Nie poznałam, boskiego smaku skwaśniałego mleka wypitego wśród pokosów. Nie mam wspomnień takich jak:

 Druh Mirek: A ja pamiętam czasy których Wy nie znaliście. Czasy za raz po zakończeniu II wojny. Pamiętam wieś z domami drewnianymi domami pokrytymi strzechami. Pamiętam pola orane pługami ciągniętymi przez jednego konia żywego a nie mechanicznego a za orzącym rolnikiem a zanim zgodne stado różnych ptaków. .Nad nimi skowronki pięknie śpiewające. Pamiętam jak po zaoraniu rolnicy siali ręcznie żyto i pszenice A potem łany zbóż. A następnie rolników koszących a za nimi kobiety i starsze dzieci zbierających te zboża wiążące snopy. Te snopy były przewożone do stodoły gdzie cepami były młócone. To się już nie wróci.

 Elżbietka53: Jak wyglądały żniwa w czasach PRL-u. Kto robił powrósła, stawiał snopki w podstawki ? Czy wszyscy wiedzą o czym mówię? Teraz na polach widzimy bele słomy, zboże pewnie leży w spichlerzach i ....po żniwach:) A ja z moim Tatą stawiałam z ośmiu snopków podstawki, które suszyły się kilka dni na polu, a potem przyjeżdżał z kombajnem pan Siemieniec i snopki wędrowały w czeluść kombajnu:) Ach, to była młocarnia:) Jedyna we wsi, ogromna, może dlatego w mojej pamięci utkwiła jako kombajn:) Nam, dzieciakom nie wolno się było do niej zbliżać. Co mi utkwiło najbardziej w pamięci ? To, że sąsiedzi sobie nawzajem przy młóceniu pomagali. Oj ciężka to była praca. A skoro już jesteśmy przy temacie żniwnym:) Najwspanialsze co jadłam, to ogromna pajda chleba z masłem, które osobiście w maśnicy robiłam i kubek schłodzonego, kwaśnego mleka. Nic, nigdy już potem tak mi nie smakowało:)

  Przyznaję, że żniwny trud obserwowałam z pozycji miastowego letnika. Ach, wstyd i poruta. Dziecięce sumienie nie było całkiem spokojne  gdy widziałam czerwone z wysiłku i spocone twarze moich wiejskich rówieśników powracających z pola. Nie raz myślałam: jakie to niesprawiedliwe… 

        Okazja do rehabilitacji i wyzwolenie z wyrzutów sumienia  nadeszły za sprawą Związku Harcerstwa Polskiego. Udział druhów w ogólnokrajowej akcji „Każdy kłos na wagę złota” był ważnym punktem programu letnich obozów. Starsi druhowie pomagali bezpośrednio w polu, a pomysłowe i rozśpiewane druhny organizowały zabawy dla wiejskich dzieci w ramach „zielonego przedszkola” na terenie obozu. Instruktorzy ZHP uznali, że to ważny odcinek w temacie „żniwnym” –  odciążyć zajętych pracami polowymi, wiejskich rodziców. Było to zadanie na miarę sił i zdolności harcerek. Dzieciaki bawiły się bezpiecznie i wesoło, a rolnicy mogli żąć, wiązać i stawiać kopki bez troski o potomstwo. Uff… Jakieś zasługi żniwne jednak mogę sobie zaliczyć. W późniejszych latach bywało nawet lepiej.

        Postępowała mechanizacja rolnictwa. Na pola wyjechały maszyny tnące i wiążące, w tym słynne snopowiązałki, które wymagały stałych dostaw sznurka! A braki w podaży tegoż artykułu dostarczały „żelaznego tematu” letnich wiadomości z kraju. Natomiast znój rolnika stawał się jakby mniejszy. Nadeszła era kombajnów. Wielkie, czerwone Bizony wyruszyły w pola tnąc, młócąc i prasując słomę zarazem. Dojrzałe, jasne łany zamieniały w równe pasy ścierniska znaczone sześcianami sprasowanej słomy. Ziarno sypało się złotym strumieniem wprost do przyczep. Co za widok! W ten czas najbardziej zapracowany był kombajnista bo maszyny te pracowały dniem i nocą. Trwał odwieczny pojedynek człowieka z naturą, aby ziarno nie osypało się w ziemię lub nie zamokło od deszczu. I choć człowiek ten uzbrojony w stal Bizona lub choćby snopowiązałki walka z czasem trwała na żniwnym froncie czasem wręcz dramatycznie.

        Organizacja kampanii żniwnej to było wyzwanie dla Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” zajmującej się skupem i sprzedażą rolniczych plonów. Sprawę załatwiano dość sprytnie kontraktując zboże u rolnika niedługo po zasiewach z umową odbioru ziarna wprost z kombajnu w momencie zbioru. Rolnik-producent inkasował należność nie kłopocząc się o transport i magazynowanie zboża.

        Puste po żniwach pola są przygnębiające. Cieszę się więc urodą dojrzałych zbóż póki jeszcze są.