Wielkie pranie

Dziś robiłam pranie. Po latach fascynacji pościelą z nie wymagającej prasowania i krochmalenia kory, nastąpił u mnie renesans miłości do poczciwych, bawełnianych poszew i poszewek. Wydobyte z samego dna bieliźnianej szuflady dobrze pamiętają czasy swej peerelowskiej świetności. Z trudem zdobyta w czasach niedostatku część panieńskiej wyprawy jeszcze pamięta dawniejsza procedurę prania, krochmalenia, suszenia i naciągania na cztery ręce, aby na koniec poddać się prasowaniu żelazkiem parowym made in ZSRR. 

Dawny program prania rozpoczynało nocne moczenie bielizny w jakimś środku pralniczym. Rankiem, na powierzchni moczenia zbierał się lekki kożuszek czegoś… Brud to albo ów środek pralniczy? Taką „namaczaną” /mówiąc językiem współczesnych reklam/ bieliznę poddawano gotowaniu w wielkim garze mieszając drewnianą pałką. Drewniane mieszadło miało czasem postać szczypiec bardzo przydatnych do wyjmowania pojedynczych, gorących sztuk tkaniny. Po takim „praniu wstępnym” bieliznę przejmowała pralka Frania. Na temat tego, rewelacyjnego urządzenia napisano już tak wiele, że zamilczę tylko z szacunkiem. Zmiana wody – pranie. Zmiana wody- płukanie. Do wody dodać krochmal- usztywnianie. Funkcję wirowania zapewniało dodatkowe urządzenie pralko podobne czyli wirówka. Jak ona wirowała! Do sucha nieomal! Jakaż to była ulga dla umęczonych wykręcaniem prania rąk. Szczęśliwi posiadacze wirówek porzucali precz gumowe wyżymaczki. Wraz z nimi pozbywano się tego pięknego słowa: „wyżymać”, „wyżymaczka”, „wyżmij tę bieliznę”, „czy mam to już wyżąć”? Och, jak to brzmi…

Odwirowaną bieliznę wystarczyło już krótko suszyć uważając aby nie wyschła „na pieprz” bo prasowanie takiego „pieprzu” dawało marne rezultaty. W takim przypadku potrzebny był dodatkowy zabieg -  kropienie. Kropidłem, gałązką czegoś, palcami lub w ekstremalnych wypadkach bryzganiem z ust… brrr…

No i najgorsza według mnie, znienawidzona, operacja - wyciąganie brzegów bielizny tak, aby płachta tkaniny była równa i końcowe zabiegi dały dobry efekt. Pranie poddawano maglowaniu oraz prasowaniu. W odwiedziny do magla zaproszę w kolejnej notce bo temat to arcyciekawy pod wieloma względami. Dziś poprzestanę na prasowaniu. Mozolnym, nudnym i nielubianym zajęciu. Dlatego bardzo popularne były publiczne prasowalnie wykonujące tę pracę w ramach usług dla ludności.  Jak tam prasowano cudnie! Pościel gładziusieńka jak karta! Nigdy, przenigdy nie dawało takiego efektu domowe żelazko. Nawet to z ZSRR.

Prasowalnie z czasem zniknęły podobnie jak punkty repasacji pończoch ale wymyślono nową tkaninę: korę. I obrusy z czegoś sztucznego, plamoodpornego zamiast tych ciężkich i wymagających krochmalu, z Polskiego Lnu.

Ale cóż, każda moda mija. Minął zachwyt nad koszulami Non Iron, znów prasujemy te męskie bawełniane odzienia bez narzekania. Tak i powróciłam do prasowania poszew. Przy okazji, w pościelowym  archiwum znalazłam dwa stareńkie, tekstylne guziczki bieliźniane oraz peerelowskie spinki do poszew. Szmaciane guziki już nie pracują w mojej pościeli, są zabytkowe. Wykonane z bawełnianych nici ślicznie przeplatanych. Jak je robiono, ręcznie?

 

  Prasuję poszwy bez poczucia krzywdy dziękując jednak wynalazcy automatycznej pralki oszczędzającej tego wyżej opisanego pralniczego procesu. Teraz jest tak: bach do bębna, pstryk pokrętłem, klik guziczkiem i gotowe. Bez wyżymania! No, to chociaż wyprasuję i pozapinam plastikowymi spinkami. Ku pamięci.