Nylony, ortaliony, nonajrony

Udręczone wiecznym praniem, krochmaleniem i prasowaniem, panie w maglu od dawna plotkowały, że na „ciuchach” można kupić koszule „nonajrony”. Takie co to wyprać, strzepnąć, powiesić i gotowe. Ach, jaka ulga! Prasowanie męskich koszul, twardych kołnierzyków i mankietów na gładziutko i bez fałdek to wyzwanie dla kochających żon i matek oraz umiejętność niezbędna dla panien na wydaniu. No bo jakże to? Kto opierze i oprasuje kochanego mężusia? Żonka! Żadne tam równouprawnienie nie było przewidziane. Skąd! Elektryfikacja kraju postępowała szybko i panie domowe miały już elektryczne żelazka. Wielkie, ciężkie i bez duszy… Za to z odłączanym kablem, który służył nieraz jako narzędzie przemocy domowej. A więc, precz z żelazkiem! Koszule non iron to jest to! Absolutny syntetyk, bez możliwości wentylacji, latem oblepiający spocone torsy oraz plecy. Biedni panowie, uwięzieni jak w konserwie. 

Nie ma się co rozczulać, panie też nie miały lekko. Elegantki nosiły nylonowe pończochy. Cieniutkie jak obłoczek, sztywne i nieelastyczne jakimś cudem układały się do kształtu nóżki choć… Niekiedy zwijały się wokół kostek w cienkie ruloniki lub okręcały wokół nogi krzywiąc linię widocznego z tyłu szwu. Wrrr, brrr… Trudno było je ujarzmić, naciągnąć i naprężyć za pomocą pasów z zapinkami. Pasy zwane halterami /śląskie/ mniej lub bardziej zdobne w lamówki i koronki to niezbędny element damskiej bielizny w epoce przedrajstopowej. 

Rozwijająca się turystyka handlowa do bratnich krajów powodowała pojawianie się kolejnych syntetycznych, tekstylnych wynalazków. Na „ciuchach” królowały ortaliony! Cieniutkie płaszcze o charakterystycznym kroju. Z przodu klapy, tył pleców dwudzielny z „wywietrznikiem” i kontrafałdą u dołu, wiązanie paskiem w talii. Najbardziej poszukiwane były „oryginalne, włoskie”. Ortalionowy płaszczyk o kroju dziecięcym, bo z kapturkiem, miała moja najlepsza koleżanka. Płaszczyk był w kolorze odblaskowo seledynowym, rozkosznie szeleścił i był obiektem wielkiej zazdrości, łamał dziewczęce serduszka odziane w drelichowe kurtki donaszane po starszym bracie… Buuuu… 

Na szczęście krajowy przemysł chemiczny rozwijał się dynamicznie. Goniliśmy trendy odzieżowej mody i wkrótce w handlu detalicznym dostępne były kolejne plastikowe hity. Nastała moda na krempliny… Mięsisty materiał w wytłaczanym wzorem, często kwiatowym. Jakie to było wdzięczne u obróbce krawieckiej, praniu i nieprasowaniu! Przy wykrojach nie skręcał się, nie zwijał, łatwo poddawał się niewprawnym nawet krawieckim eksperymentom. Nie wymagał mozolnego wykończenia szwów! Wystarczyło kroić nożycami o ząbkowanych ostrzach co zapobiegało strzępieniu się brzegów. Sukienki, spódniczki, spadnie i spodniumy trzymały fason w każdych warunkach! Żadnego zamięcia, żadnej fałdki… No, nic, a nic! Gładkość i szyk jak spod żelazka! Dodając do tego spisu zalet odporność na rozdarcia, utratę koloru, mechacenie czyni z krempliny produkt doskonały!

Następcą krempliny był bistor. Bardziej szlachetna, gładka tkanina o różnych grubościach, splotach i deseniach. Na sukienki, spódnice i spodenki. Na obrusy i zasłony. Bistorowy, kolorowy świat. Wszystko było bistorowe prócz, na szczęście, pościeli. 

Mieliśmy więc niezniszczalną odzież syntetyczną, wygodną i prostą w użyciu, ale ktoś ogłosił powrót do natury i wylansował modę na polski len i importowana bawełnę. Tak nam już zostało. Produkujemy coraz lżejsze i lepsze technicznie żelazka. Karnie prasujemy bawełnianą odzież i bieliznę pościelową dla całej rodziny. Z syntetyków lubimy lub zaledwie tolerujemy nadal tylko damskie rajstopy.  

Dopisek popołudniowy:

Kolejny prezent od alElli z ekspozycją "oblepiającej" sukienki z bistoru oraz płaszczy i kurtek z ceraty przypominającej... No właśnie, co imitowała cerata w konfekcji? Oprócz ceraty stosowano też "skay", który to zastępował skórę. To dopiero był koszmar: Ciężki, gruby i kompletnie nie przepuszczający powietrza. Za to całkowicie wodoodporny!

prezent od alElli

 

ps
 "oblepiająca" sukienka z bistoru całkiem fajnie eksponowała figurę, prawda? Hi, hi, hi...